Yardımcı Hizmetler Sınıfı Çalışanlarının sorunları göz ardı ediliyor
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabii olarak çalışan Yardımcı Hizmetler Sınıfı çalışanları hep hor görüldü. Kendilerine ilkokul mezunu, bir şey bilmeyen, ayak işlerinin elemanı gözüyle bakılıp sadece amirler tarafından değil, diğer çalışanlar tarafından da horlandı. Kurumların tüm işlerini yapan, onlar olmazsa işlerin aksayacağını düşünmeyen bir idari yapıyla karşı karşıya olmanın sıkıntıları yavaş yavaş ortaya çıktı.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36. Maddesine göre Yardımcı hizmetler sınıfı, kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak ve toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek; hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde çalışmak veya basit iklim rasatlarını yapmak; ilaçlama yapmak veya yaptırmak veya tedavi kurumlarında hastaların ve hastanelerin temizliği ve basit bakımı ile ilgili hizmetleri yapmak veya kurumlarda koruma ve muhafaza hizmetleri gibi ana hizmetlere yardımcı mahiyetteki görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve yine bu mahiyette olmak üzere ihdasına lüzum gördüğü yardımcı hizmetleri ifa ile görevli bulunanlardan 4 üncü maddenin (D) bendinde tanımlananların dışında kalanları kapsar.
Geçmişte çaycı, hademe, odacı gibi isimlerle anılan bu sınıfa zamanla kamu personel seçme sınavı (KPSS) ile Türkiye geneli sıralamasında ilk binlere girip doksan üstü puanlarla atanan lise, üniversite mezunları bu sınıfın eğitim düzeyini arttırmış, hatta içlerinden binlercesi amirlerinin eğitim düzeyini bile geride bırakmışlardır. Birkaç üniversite bitiren, yüksek lisans mezunu olan ve doktorasını yapan binlerce çalışanın olduğu bu sınıfta, kurumdan kuruma farklılık gösteren Görevde Yükselme Sınavlarının bazı kurumlarda iki yılda bir, bazı kurumlarda daha fazla zamanda, bazı kurumlarda ise hiç yapılmamış olması bu çalışanların gerek sosyal hayatlarında gerek çalışma hayatlarında birçok olumsuz durumla karşılaşmasına neden olmuştur. Bu sorunlar siyasi iktidarlar tarafından görülmeyerek sürekli ötelenmiş ve üstü örtülmüştür.
Yukarıdaki eğitim gerekçeleri ve günümüzde artık Yardımcı Hizmetler Sınıfı çalışanlarının yaptığı hizmetlerin ihale yoluyla alınması nedeniyle bu sınıfın kaldırılması ve Yardımcı Hizmetler Sınıfı çalışanlarının Genel İdari Hizmetler Sınıfı kadrosuna geçirilmeleri için TBMM’ne 2 defa kanun teklifi verildi, ancak çıkartılmadı ve verilen kanun teklifleri halen Meclis’te bekletiliyor. Bekletilmesi anlamsız çünkü kamu kurum ve kuruluşlarında çeşitli unvanlarda (teknisyen yardımcısı, hizmetli, aşçı, kaloriferci, dağıtıcı, terzi, berber, garson, bahçıvan, matbaacı vb.) görev yapan Yardımcı Hizmetler Sınıfı Personeli, tabii oldukları hizmet sınıfından dolayı çeşitli mağduriyet yaşıyorlar.
Her ne kadar 657 Sayılı Kanun’da Yardımcı Hizmetler Sınıfı için küçük bir tanım yapılmış olsa da aslında tam olarak iş tanımı yapılamamıştır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 36. Maddesinin YARDIMCI HİZMETLER SINIFI başlıkla 10. Maddesine; “ (Ek: 28/03/1988 – KHK – 318/1 md.) Bu sınıfa dahil personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlerden hizmet yerlerinin ve tedavi kurumlarının temizlenmesi, tesisatın bakım ve işletilmesi ve benzeri nitelikteki hizmetlerin üçüncü şahıslara ihale yoluyla gördürülmesi mümkündür.” İbaresi eklenmek suretiyle Yardımcı Hizmetler Sınıfı personelinin yaptığı işlerin dışarıdan ihale yoluyla alınmasının önü açılmıştır. Bu nedenle bu sınıfa ihtiyaç kalmamıştır.
Yardımcı Hizmetler Sınıfı personelinin önemli sorunlarından biri de bu personellerin görevde yükselme sınavına tabii olmamasıdır. Bu durum yükselmelerinin önündeki engeldir. Aynı zamanda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda bahsedilen hizmet sınıfları arasında sadece Yardımcı Hizmetler Sınıfına dâhil personel için ek gösterge belirlenmemiştir.
Ek gösterge belirlenirken bir hizmet sınıfına dâhil personelin kapsam dışı tutulması Yardımcı Hizmetler Sınıfı personelinin aylık ücretleri ve emeklilik hakları (emekli aylığı ve emekli ikramiyesi) memurlar arasında oldukça düşük seviyede yer almaktadır. Bugün bütün kurumlarda en düşük ücretle çalışanlarda Yardımcı Hizmetler Sınıfı personelidir.
Bu durum Yardımcı Hizmetler Sınıfı personelinin hem çalışırken hem de emeklilikte maddi kayıplar yaşamalarına sebep olmaktadır. Ayrıca aynı statüde görev yapan mübaşirler için 05 Şubat 2019 tarihindeki Cumhurbaşkanı kararı ve 06 Şubat 2019 tarihli 30678 sayılı Resmi Gazete yayımı ile genel idari hizmetler sınıfına geçişleri sağlanmıştır. Bu tasarruf kamuda çalışan diğer tüm Yardımcı Personel Sınıfı çalışanlarımıza da temsilde adaletin sağlanmasını gerekli kılmaktadır. Devlet, Anayasamızın 49.ncu maddesi; “(Değişik fıkra: 3/10/2001-4709/19 md.) Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır.” hükmünü yerine getirmek ve çalışma hayatında iş düzeni, özlük ve mali haklarda adaleti, sağlamak zorundadır. Dolayısıyla 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36. Maddesinin 10. Fıkrası kapsamında istihdam edilen Yardımcı Hizmetli Personelin ekonomik ve sosyal hakları kapsamında memur kadrosuna geçmeleri için imkân tanınmalıdır.
